حضرت علی بن ابی طالب « رضی الله عنه »

حضرت علی بن ابی طالب « رضی الله عنه »

نام و نسب :

     اسمش «علی » لقبش «اسدالله ، حیدر و مرتضی » کنیه اش «ابوالحسن و ابوتراب»  است. پدرش ابوطالب (عبدمناف ) بن عبدالمطلّب و اسم مادرش « فاطمه بنت اسد » می باشد. از نظر خویشاوندی با رسول الله (صلّی الله علیه وسلّم ) بسیار نزدیک و از جانب پدر هاشمی است.

پرورش و صفات :

     حضرت علی «رضی الله عنه» در مکّه ی مکّرمه چشم به جهان گشود و از زمان طفلی تحت کفالت رسول الله (صلّی الله علیه وسلّم ) قرار گرفت ، ایشان نسبت به وی شفقّت و محبّت پدرانه داشت و به بهترین وجهی او را تربیت نمود.

      وی دارای قدّی کوتاه ، جسمی فربه ، محاسنی گنجان و رنگی سفید و گندم گون بود.

اسلام :

    حضرت علی «رضی الله عنه» قبل از بلوغ در ایّام طفولیّت غالباً به سنّ ده سالگی اوّلین فردی از کودکان بود که مشرّف به اسلام شد و بر اثر صحبت رسول الله (صلّی الله علیه وسلّم ) عالمی ربّانی ، پهلوانی مقتدر و خطیبی نامور درآمد ، مادرش مشرّف به اسلام شد و پدرش از پذیرفتن اسلام خودداری نمود.

هجرت :

     چون رسول الله (صلّی الله علیه وسلّم ) خواست عازم مدینه گردد به حضرت علی «رضی الله عنه» مأموریت داد تا امانت های مردم را که پیش آن حضرت (صلّی الله علیه وسلّم ) نهاده بودند به صاحبانشان برگرداند.

      حضرت علی «رضی الله عنه» مدّت سه شبانه روز بعد از وی در مکّه باقی ماند و تمام امانات را به صاحبانشان برگردانید ، سپس عازم قبا شد و همان جا در منزل « کلثوم بن هدم » با رسول الله (صلّی الله علیه وسلّم ) ملاقات نمود.

شرکت در غزوات :

      حضرت علی «رضی الله عنه» در غزوه ی بدر و احد بی باکانه می رزمید ، در غزوه ی بدر پهلوان معروف ولید و در غزوه ی احد پرچمدار مشرکین طلحة بن ابی طلحه را کشت و در غزوه ی خیبر قلعه ی قموص که نسبت به قلعه های دیگر مستحکم تر بود به فرماندهی ایشان فتح گردید و پهلوان مشهور خیبر «مرحّب» به دست ایشان به قتل رسید و هنگام غزوه ی تبوک جانشین رسول (صلّی الله علیه وسلّم ) در مدینه قرار گرفت.

حضرت علی هنگام وفات پیامبر «صلّی الله علیه وسلّم » :

     زمانی که رسول الله (صلّی الله علیه وسلّم ) مریض بود حضرت علی «رضی الله عنه» در خدمتش قرار گرفته بود چون کمی حالش بهتر شد با کمک حضرت علی و حضرت عبّاس «رضی الله عنهما» جهت ادای نماز ظهر به مسجد تشریف برد.

      چون حضرت علی «رضی الله عنه» از وفات رسول الله ( صلّی الله علیه وسلّم ) اطّلاع یافت چنان گریست که بر اثر آن بیهوش شد و سرانجام غسل آن حضرت ( صلّی الله علیه وسلّم ) توسّط ایشان انجام پذیرفت.

حضرت علی و خلفای ثلاثه :

     حضرت علی «رضی الله عنه» از خلافت صدّیق اکبراظهار رضایت نمود و حتّی در محافل عمومی می فرمود: رسول الله (صلّی الله علیه وسلّم ) در حیات خود حضرت ابوبکر «رضی الله عنه» را امام نماز گردانید، کسی که آن حضرت ( صلّی الله علیه وسلّم ) او را امام دین ما گردانیده کیست که او را در امور دنیوی امام نفهمد.

     در زمان خلافت فاروق اعظم «رضی الله عنه» وزیر و مشاور خاص وی بود و با او حسن عقیده و اراده ی خاصی داشت و طوری با یکدیگر صمیمی بودند که حضرت علی دخترش «امّ کلثوم» را در عقد وی درآورد.

     حضرت علی «رضی الله عنه» درایّام خلافت خویش اعلام نمود که بعداز پیامبراکرم (صلّی الله علیه وسلّم) بزرگ ترین شخصیت ، حضرت ابوبکر و بعداً حضرت عمر«رضی الله عنهما» می باشد و کسی که مرا از آن ها افضل بداند او را سزای سنگینی خواهم داد. و با حضرت عثمان «رضی الله عنه» هم محّبت خاصی داشت زمانی که اشرار منزل حضرت عثمان«رضی الله عنه» را محاصره نمودند وی حضرات حسنین را مأموریت داد تا دم در منزل ایشان ایستاده واز ایشان نگهبانی به عمل می آوردند، چون از شهادت وی اطّلاع یافت ، بسیار اندوهگین گشته و بر اثر ناراحتی ، حضرات حسنین «رضی الله عنهما» را توبیخ نمود.

خلافت :

     حضرت علی «رضی الله عنه» بعد از شهادت حضرت عثمان «رضی الله عنه» به خلافت نایل آمد، البته تمام دوران خلافت وی در خانه جنگی صرف شد و در عهد خلافت ایشان هیچ گونه فتحی میسّر نگردید فقط سه جنگ صورت گرفت ۱- جنگ جمل در سال ۳۶ ه.ق با حضرت عایشه صدّیقه «رضی الله عنها» و حضرت طلحه و زبیر«رضی الله عنهما» ۲- جنگ صفین در سال ۳۷ ه.ق با حضرت امیر معاویه «رضی الله عنه» ۳- جنگ نهروان در سال ۳۸ ه.ق با خوارج.

      در دو جنگ قبلی اکثر صحابه احتیاط نموده و از شرکت خود داری نمودند، البتّه جنگ سوّم که با خوارج پیش آمد مورد پسندشان قرار گرفت.

شهادت :

      بعد از جنگ نهروان سه نفر از خوارج به نام های عبدالرحمن بن ملجم ، برک بن عبدالله و عمر و بن بُکیر، با هم در مکّه ی مکّرمه مجلس کردند و عهد و پیمان نمودند که حضرت علی و حضرت معاویه و حضرت عمرو بن عاص «رضوان الله علیهم اجمعین » را به قتل برسانند. عبدالرحمن بن ملجم قتل حضرت علی «رضی الله عنه» و برک بن عبدالله قتل حضرت معاویه و عمروبن بکیر قتل حضرت عمروبن عاص «رضی الله عنه» را به عهده گرفت و با هم قرارداد نمودند که هر سه نفر در یک تاریخ کارشان را عملی نمایند. که در انجام عبدالرحمن بن ملجم موفّق شد به این هدف شوم خود برسد و آن دو نفر دیگر موفّق نشدند.

     این حادثه ی ناگوار سال ۴۰ ه.ق روز جمعه ۱۹ رمضان المبارک در کوفه پیش آمد و وی شب یکشنبه ۲۱ رمضان درگذشت. حضرت حسن و حضرت حسین و عبدالله بن جعفر «رضی الله عنهم» او را غسل داده و نماز جنازه اش به امامت حضرت حسن «رضی الله عنه» برگزار گردید و در نجف به خاک سپرده شد .

      بعد از شهادت حضرت علی «رضی الله عنه» ابن ملجم به حالت بسیار بدی به قتل رسید.

همسران و فرزندان :

      حضرت علی «رضی الله عنه» ازدواج متعدّدی نمود و اولاد زیادی داشت ، ۱- حضرت فاطمة الزهراء «رضی الله عنها»  در سال دوّم هجری در عقدش درآمد و تا وی در قید حیات بود ازدواجی دیگر نکرد ، و از فاطمه «رضی الله عنها» پنج فرزند داشت ؛ سه پسر به نام های ۱٫ حضرت حسن ۲٫ حضرت حسین ۳٫ حضرت محسن. و دو دختر به نام های ۱٫ حضرت امّ کلثوم ۲٫ حضرت زینب «رضوان الله علیهم اجمعین».

      حضرت امّ کلثوم«رضی الله عنها» درعقد حضرت عمر «رضی الله عنه» و حضرت زینب «رضی الله عنها» در عقد حضرت عبدالله بن جعفر«رضی الله عنه» درآمد و محسن نیز در کوچکی در گذشت و از همسران دیگر نیز اولاد زیادی داشتند.

۱-   خولة بنت جعفر ابن قیس بن مسلمة، که از او  محمد الأکبر (محمد ابن الحنفیة) متولد شده.

۲-   لیلى بنت مسعود بن خالد من بنى تمیم،که از او عبید الله وأبو بکرمتولد شدند.

۳-   أم البنین بنت حزام  بن خالد بن جعفر بن ربیعةکه از او عباس أکبر، وعثمان، وجعفر أکبر، وبعد الله، متولد شدند.

۴-   أسماء بنت عمیس الخثعمیةکه از او یحیى وعون متولد شدند.

۵-   الصهباء که از او عمر أکبر و رقیة متولد شدند.

۶-    أمامة بنت العاص بن الربیع که از او محمد الأوسط،متولد شد.

۷-   أم سعید بنت عروة بن مسعود الثقفی، که از او، أم الحسن، ورملة الکبرى، متولد شدند.

۸- أمهات أولاد، که از او، محمد الأصغر، وأم هانئ ومیمونة، وزینب الصغرى، ورملة الصغرى، وأم کلثوم الصغرى، وفاطمة، وأمامة، وخدیجة، وأم الکرام، وأم سلمة، وأم جعفر، جمانة ونفیسة، بدنیا آمدند.

۹-   محیاة بنت أمرئ القیس.

ابن سعد می فرماید که حضرت علی (رضی الله عنه) دارای ۱۴ فرزند پسر و ۱۹ فرزند دختر بوده اند. (سیره علی ابن ابی طالب للصلابی)

فضیلت :

      آیاتی که در مورد فضیلت مهاجرین نازل شده اند ، حضرت علی «رضی الله عنه» نیز در آن ها داخل می باشد و احادیث در این مورد زیاد است که فقط به دو حدیث از آن ها اکتفا می گردد :

۱ – عَن سَعدِ بنِ اَبِی وَ قّاصٍ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلیهِ وَسلَّمَ لِعلِیّ اَنتَ مِنِّیْ بِمَنزِلةِ هَارُونَ مِن مُوسی اِلّا اَنّه لَا نَبیّ بَعْدِی : از حضرت سعد بن ابی وقّاص «رضی الله عنه» روایت شده که رسول الله ( صلّی الله علیه وسلّم ) به حضرت علی «رضی الله عنه» فرمود : تو از جانب من همان رتبه و مقامی را داری که حضرت هارون «علیه السّلام» از جانب حضرت موسی «علیه السّلام » داشت امّا سخن این است که بعد از من هیچ پیامبری نخواهد آمد.

۲ – عَنْ عِمْرانَ بَنِ حُصَیْنٍ اَنَّ النَبِیَّ صَلّی اللهُ عَلیِه وَسَلّمَ قَالَ : اِنّ علیّاً مِنّیْ وَ اَنَا مِنَهُ وَ هُوَ وَلِیُّ کُلِّ مُؤْمِنٍ : از حضرت عمران بن حصین «رضی الله عنه»

   مروی است که رسول الله ( صلّی الله علیه وسلّم ) فرمود : علی از من است و من از او و او محبوب هر مؤمن است.